Các loại khí cụ trong miệng

1. Khí cụ trong miệng là gì?

Trong nha khoa và sức khỏe răng miệng, các khí cụ răng miệng đóng một vai trò quan trọng. Những khí cụ này có thể tháo rời hoặc cố định và được sử dụng để bảo vệ răng và nướu, thay đổi vị trí của hàm hoặc hỗ trợ điều trị các rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ.

Các loại khí cụ trong miệng phổ biến nhất là khí cụ chỉnh nha (như niềng răng và khay trong suốt), khí cụ bảo vệ hàm, khí cụ nâng cao hàm dưới (MED-Mandibular Elevation Device) và khí cụ chặn lưỡi.

1.1. Các khí cụ chỉnh nha

Khí cụ chỉnh nha được sử dụng để giúp sắp răng thẳng hàng, cải thiện các chức năng răng miệng như nhai và nói, đồng thời nâng cao vẻ thẩm mỹ cho nụ cười. Niềng răng, khí cụ duy trì, khí cụ nong hàm và khí cụ chỉnh nha thuộc loại này.

1.2. Khí cụ bảo vệ hàm

Có chức năng bảo vệ, được sử dụng chủ yếu trong thể thao để bảo vệ răng và nướu khỏi bị thương, cũng như trong đời sống hàng ngày để ngăn nghiến răng vào ban đêm.

1.3. Khí cụ nâng hàm dưới (MED) và khí cụ giữ lưỡi

Thường được kê đơn để kiểm soát rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) và ngáy. Những khí cụ này di chuyển hàm dưới hoặc lưỡi về phía trước để giữ cho đường thở luôn thông thoáng trong khi ngủ.

2. Ưu và nhược điểm của khí cụ trong miệng

2.1. Ưu điểm

Các khí cụ miệng thường là một giải pháp không xâm lấn, tiết kiệm chi phí và dễ sử dụng cho các vấn đề sức khỏe răng miệng. Chúng có thể được cá nhân hoá để phù hợp với miệng của bạn một cách hoàn hảo, đảm bảo sự thoải mái và hiệu quả. Ngoài ra, nhiều khí cụ có thể tháo lắp và dễ làm sạch, khiến chúng trở thành một lựa chọn thuận tiện cho nhiều người.

2.2. Nhược điểm

Tuy nhiên, giống như bất kỳ phương pháp điều trị y tế nào, khí cụ trong miệng cũng có thể có một số tác dụng phụ hoặc nhược điểm, chẳng hạn như khó chịu, tạo sự khô miệng hoặc tiết nhiều nước bọt, đặc biệt là trong những ngày đầu sử dụng. Một số người cũng có thể trải qua những thay đổi tạm thời về khớp cắn.

Điểm 5 dưới đây sẽ nêu rõ thêm những tác dụng phụ liên quan đến việc sử dụng khí cụ trong miệng.

Mặc dù một số khí cụ trong miệng có thể được mua không cần kê đơn, nhưng bạn nên mua một khí cụ thiết kế riêng từ chuyên gia nha khoa. Điều này đảm bảo rằng khí cụ vừa khít, hoạt động hiệu quả và không gây hại cho sức khỏe răng miệng của bạn.

Tóm lại, khí cụ trong miệng là những khí cụ được thiết kế để bảo vệ, điều chỉnh hoặc tăng cường sức khỏe răng miệng. Cho dù bạn đang muốn làm thẳng răng, bảo vệ miệng khi chơi thể thao, ngừng nghiến răng hay kiểm soát chứng rối loạn giấc ngủ, thì có khả năng một khí cụ trong miệng có thể giúp ích cho bạn. Bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ ở Sakura để xác định loại khí cụ trong miệng nào phù hợp nhất với nhu cầu của bạn.

3. Các khí cụ trong miệng hoạt động ra sao ?

3.1. Ngưng thở khi ngủ và ngáy

Loại khí cụ trong miệng phổ biến nhất được sử dụng để điều trị chứng ngưng thở khi ngủ và ngáy là khí cụ nâng cao hàm dưới (MED). Khí cụ này giống như một khí cụ bảo vệ hàm thể thao nhưng cứng hơn và được đeo trong khi ngủ. Nó hoạt động bằng cách nhẹ nhàng đẩy hàm dưới về phía trước và xuống dưới, giúp giữ cho đường thở luôn thông thoáng. Bằng cách này, nó giúp giảm sự tần suất của các đợt ngưng thở và giảm bớt chứng ngáy khi ngủ.

3.2. Rối loạn khớp thái dương hàm (TMD)

Khí cụ trong miệng được sử dụng cho TMD (temporomandibular joint disorder) thường được gọi là nẹp khớp cắn hoặc khí cụ bảo vệ khớp cắn. Chúng hỗ trợ bằng cách tạo ra một rào cản vật lý giữa răng trên và răng dưới của bạn để giảm bớt áp lực lên khớp hàm, đồng thời giảm đau và khó chịu. Chúng cũng hỗ trợ ngăn ngừa mài mòn răng do nghiến răng.

3.3. Nghiến răng

Giống như TMD, có thể điều trị chứng nghiến răng bằng khí cụ miệng được gọi là khí cụ bảo vệ ban đêm. Chúng được thiết kế để bảo vệ răng khỏi tác hại của việc nghiến răng. Chúng hoạt động bằng cách tạo ra một lớp đệm giữa răng trên và răng dưới, ngăn chặn sự tiếp xúc trực tiếp và giảm áp lực cũng như ma sát có thể gây hư hại cho răng.

3.4. Sai khớp cắn

Các khí cụ chỉnh nha như mắc cài và khí cụ duy trì được sử dụng để điều chỉnh sai khớp cắn, tình trạng răng không thẳng hàng. Những khí cụ này hoạt động bằng cách tạo áp lực nhẹ nhàng, liên tục để dần dần di chuyển răng vào đúng vị trí lý tưởng.

Mặc dù các khí cụ bằng miệng có thể mang lại hiệu quả cao, nhưng sự thành công của chúng phần lớn phụ thuộc vào sự phù hợp và tùy chỉnh thích hợp của một chuyên gia nha khoa để chẩn đoán chính xác tình trạng của bạn và chọn lựa khí cụ tốt nhất cho nhu cầu của bạn.

4. Những ai cần sử dụng khí cụ trong miệng?

4.1. Người bị ngưng thở khi ngủ

Ngưng thở khi ngủ là một tình trạng nghiêm trọng làm gián đoạn hô hấp trong khi ngủ. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác nhau, bao gồm bệnh tim, huyết áp cao và đột quỵ. Một loại khí cụ trong miệng được gọi là khí cụ nâng cao hàm dưới (MED), có thể đặc biệt hữu ích cho những người bị ngưng thở khi ngủ. Khí cụ này nhẹ nhàng đẩy hàm dưới về phía trước, làm giảm nguy cơ bít đường thở trong khi ngủ.

4.2. Những người ngủ ngáy

Ngáy có thể không chỉ là một sự khó chịu vào ban đêm. Nó cũng có thể là một dấu hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Ngay cả khi nó không phải là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn, ngáy mãn tính có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bạn và khiến bạn mệt mỏi trong ngày. Khí cụ chống ngáy có thể giúp giữ cho đường thở thông thoáng và giảm ngáy.

4.3. Người bị nghiến răng

Nghiến răng là một vấn đề phổ biến có thể dẫn đến tổn thương răng, đau hàm. Khí cụ bảo vệ ban đêm là một giải pháp cho những người nghiến răng, nhằm tạo ra một rào cản giữa răng trên và răng dưới, bảo vệ chúng va chạm vào nhau.

4.4. Người bị rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ)

Viêm khớp thái dương hàm, hay TMJ (temporomandibular joint), có thể gây đau ở khớp hàm và các cơ kiểm soát chuyển động của hàm. Khí cụ miệng có thể giúp giảm áp lực lên khớp và cơ hàm, giảm đau và khó chịu liên quan đến TMJ.

4.5. Vận động viên

Khí cụ trong miệng không chỉ dành cho các vấn đề liên quan đến giấc ngủ. Có những loại khí cụ trong miệng được các vận động viên sử dụng để bảo vệ răng của họ trong các môn thể thao có tác động mạnh. Những khí cụ bảo vệ răng miệng khi chơi thể thao có thể ngăn ngừa các chấn thương như sứt mẻ hoặc gãy răng và thậm chí bảo vệ chống lại các chấn thương nghiêm trọng hơn như gãy xương hàm.

4.6. Người đang điều trị chỉnh nha

Điều trị chỉnh nha như niềng răng đôi khi vẫn cần đến các khí cụ trong miệng như khí cụ nong hàm, chặn lưỡi…

5. Làm thế nào để chăm sóc khí cụ trong miệng của bạn?

Hiệu quả và tuổi thọ của các khí cụ trong miệng phụ thuộc đáng kể vào cách chúng ta bảo quản chúng. Chăm sóc đúng cách có thể ngăn ngừa hư hỏng, kéo dài tuổi thọ và đảm bảo chúng tiếp tục thực hiện tốt các chức năng.

5.1. Làm sạch khí cụ trong miệng

Làm sạch khí cụ trong miệng của bạn thường xuyên là bước đầu tiên để bảo trì nó. Hầu hết các khí cụ trong miệng được làm từ vật liệu nhựa hoặc silicon có thể chứa vi khuẩn nếu không được làm sạch đúng cách. Do đó, việc vệ sinh sẽ duy trì khí cụ và bảo vệ sức khỏe răng miệng của bạn.

5.1.1. Vệ sinh hàng ngày

Rửa sạch khí cụ miệng bằng nước ấm để loại bỏ các mảnh vụn và vi khuẩn sau mỗi lần sử dụng. Nhưng tránh sử dụng nước nóng vì nó có thể làm biến dạng khí cụ.

5.1.2. Làm sạch kỹ hàng tuần

Ngâm khí cụ trong miệng của bạn trong dung dịch làm sạch răng giả hoặc hỗn hợp giấm và nước ít nhất một lần một tuần. Đảm bảo khí cụ được ngập hoàn toàn và ngâm khí cụ theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Quá trình này có thể giúp loại bỏ vết bẩn và tiêu diệt vi khuẩn.

5.1.3. Đánh răng

Chải nhẹ khí cụ bằng bàn chải đánh răng mềm và kem đánh răng hoặc xà phòng không gây mài mòn. Đảm bảo bạn tiếp cận tất cả các góc và bề mặt. Tuy nhiên, tránh chải mạnh vì nó có thể gây trầy xước.

5.2. Bảo quản  khí cụ trong miệng

Bảo quản thích hợp là rất quan trọng để duy trì hình dạng và chức năng của khí cụ trong miệng của bạn. Dưới đây là các mẹo bảo quản khí cụ trong miệng của bạn.

5.2.1. Giữ ẩm

Luôn làm ẩm khí cụ trong miệng của bạn khi không sử dụng. Điều kiện khô ráo có thể khiến một số vật liệu bị cong hoặc nứt. Bạn có thể bảo quản trong hộp giữ ẩm.

5.2.2. Sử dụng hộp đựng thích hợp

Hầu hết các khí cụ trong miệng đều có hộp đựng bảo vệ. Luôn cất giữ khí cụ của bạn trong trường hợp không sử dụng.

5.2.3. Tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt

Để khí cụ trong miệng của bạn tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng hoặc nhiệt có thể làm biến dạng hình dạng của khí cụ. Luôn bảo quản nó ở nơi mát mẻ, có bóng râm.

5.3. Kiểm tra thường xuyên

Cuối cùng, khám răng định kỳ là điều cần thiết để duy trì khí cụ trong miệng của bạn. Nha sĩ của bạn có thể xác định bất kỳ dấu hiệu hao mòn nào và đề nghị thay thế hoặc điều chỉnh khi cần thiết. Nó cũng tạo cơ hội để đảm bảo rằng khí cụ hoạt động bình thường và duy trì sức khỏe răng miệng của bạn.

6. Bao lâu thì tôi cần thay khí cụ trong miệng của mình?

6.1. Loại khí cụ

Các loại khí cụ trong miệng tkhác nhau có tuổi thọ khác nhau. Ví dụ, khí cụ bảo vệ hàm được sử dụng khi chơi thể thao hoặc để ngăn nghiến răng khi ngủ có thể cần được thay thế hàng năm, tùy thuộc vào tần suất sử dụng.

6.2. Tần suất sử dụng

Khí cụ trong miệng càng được sử dụng thường xuyên thì càng nhanh bị mòn. Ví dụ, nếu bạn đeo miếng bảo vệ ban đêm mỗi đêm, nó có thể cần được thay sớm hơn so với việc bạn chỉ thỉnh thoảng đeo.

6.3. Chăm sóc và bảo trì

Việc bạn chăm sóc khí cụ trong miệng của mình tốt như thế nào sẽ ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ của khí cụ. Bất kỳ khí cụ trong miệng nào cũng cần được làm sạch thường xuyên để ngăn chặn sự tích tụ của vi khuẩn và mảng bám. Việc bảo quản khí cụ của bạn đúng cách khi không sử dụng cũng rất quan trọng. Ví dụ, răng giả nên được giữ ẩm khi không đeo để tránh bị khô và thay đổi hình dạng.

6.4. Tình trạng sức khỏe răng miệng của bạn

Những thay đổi về sức khỏe răng miệng có thể làm cho bạn phải thay thế khí cụ. Ví dụ, nếu bạn giảm hoặc tăng cân, hình dạng miệng của bạn có thể thay đổi, khiến bạn cần một khí cụ mới. Tương tự như vậy, bạn sẽ cần một khí cụ mới  nếu bạn đã nhổ răng hoặc thêm răng mới (thông qua các quy trình như cấy ghép).

Nói chung, việc kiểm tra khí cụ trong miệng của bạn bởi một chuyên gia ít nhất mỗi năm một lần là cần thiết. Họ có thể đánh giá tình trạng của khí cụ và cho bạn biết nếu đã đến lúc cần thay thế hay chưa.

Trên đây là những thông tin cung cấp cho bạn hướng dẫn sơ bộ, nhưng miệng và khí cụ trong miệng của mỗi người là duy nhất. Bạn nên liên hệ với các bác sĩ ở Sakura để chúng tôi giúp bạn xem xét các vấn đề về răng miệng và kiểm tra hay lựa chọn khí cụ phù hợp với tình trạng và nhu cầu của bạn.

7. Tôi phải chi trả khoảng bao nhiêu cho khí cụ trong miệng?

Chi phí của một khí cụ miệng có thể thay đổi đáng kể dựa trên một số yếu tố chính.

7.1. Loại khí cụ

Hiện có một số loại khí cụ miệng khác nhau, từ các giải pháp đơn giản không kê đơn cho đến các khí cụ phù hợp tùy chỉnh do các chuyên gia nha khoa thiết kế.

7.2. Nhà cung cấp

Chi phí của khí cụ cũng có thể thay đổi tùy theo người cung cấp dịch vụ điều trị. Khí cụ từ nha sĩ tổng quát có thể có giá thấp hơn khí cụ từ bác sĩ chuyên khoa như bác sĩ chỉnh nha hoặc bác sĩ phục hình răng.

7.3. Chi trả từ bảo hiểm

Việc bảo hiểm của bạn có chi trả chi phí cho khí cụ trong miệng của bạn hay không có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể. Nhiều công ty bảo hiểm sẽ chi trả ít nhất một phần chi phí cho các khí cụ cần thiết về mặt y tế, chẳng hạn như những khí cụ dùng để điều trị chứng ngưng thở khi ngủ. Tuy nhiên, phạm vi bảo hiểm có thể rất khác nhau, vì vậy việc kiểm tra với công ty bảo hiểm của bạn là điều cần thiết.

8. So sánh giải pháp khí cụ trong miệng với giải pháp CPAP

8.1. Ưu điểm của CPAP (Máy áp suất đường thở dương liên tục)

CPAP, phương pháp điều trị chứng ngưng thở khi ngủ phổ biến nhất, cung cấp một luồng không khí có áp suất liên tục để giữ cho đường thở luôn thông thoáng. Phương pháp điều trị này thường được áp dụng cho các trường hợp ngưng thở khi ngủ từ trung bình đến nặng.

CPAP được coi là tiêu chuẩn vàng trong điều trị ngưng thở khi ngủ do hiệu quả cao. Nó có thể làm giảm đáng kể hoặc thậm chí loại bỏ các đợt ngưng thở, cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm buồn ngủ vào ban ngày. Tuy nhiên, hiệu quả của nó gắn chặt với việc tuân thủ, điều này có thể gây khó khăn cho một số người dùng do cảm thấy khó chịu hoặc bất tiện.

8.2. Nhược điểm của CPAP

Mặc dù CPAP có hiệu quả cao, nhưng nó có thể không phải là lựa chọn thoải mái hoặc thuận tiện nhất cho mọi người. Người dùng thường phàn nàn về sự khó chịu từ mặt nạ, tiếng ồn từ máy hoặc sự bất tiện khi di chuyển với thiết bị. Những yếu tố này có thể ảnh hưởng đáng kể đến sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân.

Sử dụng CPAP còn có thể dẫn đến các tác dụng phụ như nghẹt mũi, khô miệng, kích ứng da và khó chịu ở cơ ngực. Tuy nhiên, những tác dụng phụ này thường có thể được quản lý bằng cách điều chỉnh máy hoặc sử dụng các thiết bị bổ sung như máy tạo độ ẩm.

8.3. Giải pháp nào tốt hơn, khí cụ trong miệng hay CPAP?

Khi so sánh các khí cụ trong miệng với máy CPAP, cần xem xét mức độ nghiêm trọng của chứng ngưng thở khi ngủ, sự thoải mái và lối sống của người sử dụng. Mặc dù CPAP có hiệu quả cao đối với các trường hợp từ trung bình đến nặng, nhưng việc sử dụng nó có thể bị cản trở bởi sự khó chịu và bất tiện. Mặt khác, mặc dù ít hiệu quả hơn trong những trường hợp nghiêm trọng, nhưng khí cụ trong miệng mang lại những lợi thế đáng kể về sự thoải mái và tiện lợi.

Cuối cùng, sự lựa chọn giữa khí cụ trong miệng và máy CPAP nên được thực hiện với sự tư vấn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Quyết định nên dựa trên nhu cầu cá nhân, sở thích và khả năng tuân thủ. Cả hai phương pháp điều trị đều có thể cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể khi được sử dụng đúng cách, tuy mỗi phương pháp đều có vài tác dụng phụ tiềm ẩn.

Ngoài ra, hiện đã có những liệu pháp kết hợp (combination therapies) có thể điều trị hiệu quả ngáy và ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn đường thở (OSA), kể cả OSA nặng.

Quý khách hàng có thể liên hệ với Sakura để được biết thêm chi tiết.